Adieu Kampioenen: een laatste eresaluut

Vijftien seizoenen te laat zijn F.C. De Kampioenen er eindelijk mee opgehouden. Welke erfenis zal deze serie achterlaten? Ik denk eerder aan een schuldenberg. Zoals sommigen zeggen "We moeten een tweede Irak voorkomen", zou ik zeggen "We moeten een tweede F.C. De Kampioenen voorkomen". Een openbare omroep moet zich niet richten op het gehele gezin, dat doen de commerciële zenders wel. Wat een belediging en onderschatting van de kijker om van F.C. De Kampioenen een kinderprogramma te maken (of was dat een strategische zet om tegemoet te komen aan het toenemende aantal bejaarden?). Alhoewel het niet pleit voor diezelfde kijker dat ze pas het schip verlieten - en dan nog met mondjesmaat - bij het twintigste seizoen.

Zoals gezegd hadden ze als het aan mij had gelegen al mogen stoppen toen Pico uit de reeks werd geschreven wegens onwelvoeglijk gedrag op de set. Die afleveringen (v.P.)(voor Pico) mogen ze blijven herhalen tot in den treure toe. Daar valt niet op af te dingen. Laat daar geen misverstand over bestaan, nudge nudge wink wink. Die volgende vijftien seizoen, dat was pas een misverstand. Is er ooit al een sitcom, reeks, serie geweest die wel nog op peil bleef na zoveel seizoenen? (antwoorden kan hieronder). Andere reeksen vermeden het uitmelken door een spin-off te maken, denken we maar aan ( het niet zo denderende) Cheers waaruit (de beste sitcom ooit) Frasier uit voorkwam.

Ja , u hoort mij al afkomen, ze hadden Pico moeten volgen (zijn leven is een soap) en er was ons vijftien jaar miserie gespaard gebleven.

Hulde aan Pico

Waarom grijpt het verhaal van Pico ons allemaal toch zo aan? Die man heeft hoogstens 4 seizoenen meegespeeld in F.C. De Kampioenen en daarna nooit meer iets van zich laten weten. En toch staat zijn ongelukkig geplaatste caravan op de voorkant van alle kranten en de bovenkant van websites. Het zou kunnen dat dit gewoon past in de 'news flow' die op gang werd gebracht door de lustige kampeerders van Vie et Lumière, maar volgens mij is er iets anders aan de gang.

Volgens mij zit er in ieder van ons een Pico Coppens. Ooit zijn wij ook eens populair geweest en hebben we geproefd van de vruchten der succesboom. We waanden ons onaantastbaar en we aten ons buikje vol. Tot we diarree kregen en enkel nog tweederangs stroop uitkakten. Daarom haakt dat beeld van Pico die zijn broek afsteekt zich vast in ons collectief geheugen. Vooral die blauwe plek - die rood uitslaat - valt daarbij op. Steekt daar zijn naalden die hem terugbrengen naar de hoogdagen.

Het zou een scène kunnen zijn uit F.C. De Kampioenen. Carmen komt het café binnenlopen en roept het uit: "Pico is terug! Hij staat met zijn caravan op het dorpsplein en Ria de Stekker is nog altijd bij hem." En uit erkenning voor de vele verdiensten die Pico voor de club geleverd heeft laten ze hem op het veld kamperen en uiteindelijk wordt hij weer de superspits van weleer.

Ja, zo zou F.C. De Kampioenen moeten eindigen.

F.C. De Kampioenen: een analyse (2)

F.C. De Kampioenen wordt vaak afgedaan als hersenloos entertainment, mede veroorzaakt door de vele herhalingen tijdens de zomer. Maar daarbij worden oorzaak en gevolg omgedraaid, misschien worden die afleveringen zoveel herhaald om de kijker de kans te geven de verschillende lagen te ontdekken die het verhaal structureren. Ook in onze tweede aflevering 'Het volkstuintje' kunnen we dieper graven dan we op het eerste zicht denken.

Fernand, de aartsvijand van onze vrienden kampioenen, krijgt het gewestplan onder ogen en ziet dat het veld van de kampioenen oorspronkelijk (gedeeltelijk) bestemd was als landbouwgrond. Fernand ziet zijn kans schoon om een lang gekoesterde droom te laten uitkomen: zijn eigen groenten kweken. Dat het strafschopgebied daarvoor als grond moet dienen, tant pis. Hij krijgt hiervoor de zegen van voorzitter Balthazar Boma. Dit om Fernand te laten verzwijgen dat hij homo is - ook al is dit niet zo.

Nadat trainer Pol, de week voordien, een tent op het veld had gezet wordt het veld wederom getransformeerd zodat de kijker aan het denken wordt gezet. Is onze ruimtelijke ordening een eeuwig gegeven of eerder een dynamisch proces tussen trekken en duwen, hangen en wurgen?

Verder moeten we bewondering hebben voor het spel dat de makers spelen met de velerlei betekenissen van het woord 'homo'. Zit in elke hetero geen homo die om aandacht schreeuwt, bewonderd wil worden? Hoe zit het met onze eigenste 'ruimtelijke ordening', lijken de acteurs ons te vragen. Door de narratieve ontwikkeling wordt de kijker duidelijk gemaakt dat een homo ook maar een mens is: een natuurlijk evolutief gegeven.

Tot de volgende!

F.C. De Kampioenen: een analyse.

Om aan te tonen dat F.C. De Kampioenen geen oppervlakkige sitcom is, maar wel een meerlagige tekst zal ik een paar afleveringen van het laatste seizoen analyseren, als betroffe het een voetbalmatch. We beginnen met de aflevering 'Rode Kaart'.

We zien Pol en Doortje die een nummertje aan het maken zijn. Pol zegt "yes" wanneer hij via een sms verneemt dat het '0-1' (de camera zoomt in op het beeldscherm van de gsm) is, uit een eerdere scène weten we dat het hier de match Barcelona - AC Milan betreft. Pol is een verstokte supporter van AC Milan of hij moet een aardige som ingezet hebben bij één of ander online gokkantoor. Doortje - in volle concentratie - denkt daarentegen aan een voortijdige ejaculatie. Spanning verzekert want terwijl Doortje denkt dat Pol seksuele problemen heeft, denkt Pol op zijn beurt dat Doortje het over zijn gokpraktijken heeft. Misverstanden verzekert.

In deze aflevering zagen we ook een mooie intertekstuele referentie naar 'Chinatown', het klassieke meesterwerk van regisseur Roman Polanski. Pol heeft namelijk een verband rond zijn neus na een accident met een ridderuitrusting (vangen we daar een glimp op van het magisch realisme?). Net zoals Robert De Niro, de bandiet van dienst in 'Chinatown'. Dit maakt het nog spannender. Wordt Pol misschien afgeperst door de gokmaffia die hem verplicht in ridderuitrustig rond te lopen wanneer hij zijn schulden niet aflost? Allemaal vragen die de kijker moet proberen verwerken in die toch korte tijdspanne.

De VRT moet meer bieden dan het commerciële net. Door gelaagdheid en dubbele bodems die de kijker wegwijs maakt in het diverse culturele aanbod. F.C. De Kampioenen is daarvoor het ideale vlagschip. Tot de volgende aflevering!